تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار
انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار در صورتی که توسط کارشناس با تجربه و با سابقه انجام نشود ممکن است آسیب‌های جدی به بدنه مخازن و سازه وارد نمایند
که می‌تواند هزینه‌های زیاد و سرباری برای صاحبان مخازن به همراه داشته باشد
و این آسیب‌ها بعد از چند هفته و یا چند ماه نمایان می‌شود و اغلب ترمیم آن مشکل می‌باشد و حتی باعث ایجاد سوراخ در بدنه مخزن می‌شود.
این یک تکنیک آزمایشی غیر مخرب است
آب تحت فشار درون ظرف مورد بازرسی پمپ می شود. این مایعات نباید به تجهیزات آسیب برساند.
با این حال ، دلیل این که در مرحله اول این بررسی انجام می‌شود این است که آیا هرگونه مهر و موم پنهان یا نقص مواد وجود دارد.
اگر یک ضعف توسط یک آزمایش معمول هیدرواستاتیک در معرض دید قرار بگیرد ، پس از همه ، می‌تواند به طور انفجاری رخ دهد.
پارگی مهر و موم یکی از نتایج احتمالی است ، به همین دلیل است که چنین نقص‌هایی باید در شرایط کنترل شده ظاهر شوند ، نه در حالی که سیستم کار می‌کند.
تست هیدرواستاتیک راهی است که در آن مخازن تحت فشار مانند خطوط لوله ، لوله کشی ، سیلندر گاز ، دیگهای بخار
و مخازن سوخت را می توان از نظر قدرت و نشت آزمایش کرد.
این آزمایش شامل پر کردن مخزن یا سیستم لوله با مایع ، معمولاً آب است
که ممکن است برای کمک به تشخیص نشت بصری و فشار دادن ظرف به فشار آزمایش مشخص ، رنگ شود.
رعایت نکات ریزی که طی تجربه به دست می‌آید در اغلب کدها و استاندارد‌های راهنمای موجود
در زمینه‌ی چگونگی تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار ارائه نشده است
تا باعث کاهش ریسک در تست مخازن تحت فشار شود.
خوردگی پس از تست هیدرواستاتیک مخزن تحت فشار
فولاد های زنگ نزن
فولادهای زنگ نزن آلیاژهای پایه آهن هستند و برای مقاومت به خوردگی با ترکیب اکسیژن تشکیل یک لایه چسبنده یکپارچه روی سطح خود را می‌دهند.
این آلیاژ دارای حداقل 10.5% کروم (Crome) می‌باشد که عامل اصلی تشکیل این لایه می‌باشد.
تجربه نشان داده است که این میزان کروم بسیار ضعیف بوده و مقاوت خوبی را ایجاد نمی‌کند
زیرا برای ایجاد یک لایه رویی مناسب مقدار کروم باید 12% باشد
اما در بسیاری از موارد به دلیل رعایت نکردن الزامات در کارگاه‌های ساخت کارایی این مخازن پایین می‌آید.
هدف از انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار اطمینان از تحمل فشار کاری توسط سیستم و عدم نشتی آن می‌باشد.
در تمام تست های هیدرواستاتیک به دلیل آنکه آب تقریبا قایلبت فشرده شدن را ندارد از آن استفاده می‌شود
و با توجه به حساسیت این نوع فولاد‌ها نوع و کیفیت آب مورد استفاده در انجام تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار و همچنین چگونگی اجرای مراحل تست هیدرواستاتیک از اهمیت بالایی برخوردار است
و در صورت نامناسب بودن شرایط می‌تواند باعث تخریب مخازن شود.
از طرفی علی رغم حساسیت‌های موجود در اغلب کدها و استاندارد‌ها تنها به کلیات اشاره شده
و در صورتی که بازرس خود دارای تجربه و دانش کافی نباشد نمی‌تواند اجرای تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار را به درستی انجام دهد.
در اثر ترکیب یک یا چند مکانیزم پس از تست هیدرو استاتیک می تواند آسیب‌هایی به مخزن وارد شود:
- خوردگی Crevice و حفره ای
- ترک خوردگی تنشی
- خوردگی میکروبی
مواردی که می تواند باعث این مکانیزم‌ها شود می تواند به نوع آب مورد استفاده،
نحوه طراحی و اجرای تست مخازن تحت فشار و چگونگی انجام عملیات بر روی تجهیزات بعد از اجرای تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار باشد.
فولادهای زنگ نزن به خوردگی با یون‌های هالوژنی بسیار حساس هستند
و مخرب ترین یون موجود در آب کراید است که باعث خوردگی حفره‌ای در فولاد می‌شود.
اجرای تست هیدرواستاتیک مخزن تحت فشار
آزمایش هیدرواستاتیک نوعی آزمایش فشار است که با پر کردن کامل قطعه با آب ،
از بین بردن هوای موجود در واحد و تحت فشار قرار دادن سیستم تا 1.5 برابر فشار طراحی ،
واحد را محدود می کند.
سپس فشار برای مدت زمان مشخصی کنترل می شود تا سیستم از نظر بصری نشتی را بررسی کند.
بازرسی بینایی را می توان با استفاده از رنگ های ردیاب یا فلورسنت بر روی مایع برای تعیین محل ایجاد ترک و نشت ، افزایش داد.
در تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار در صورتی که از آب‌های غیر شرب با کلراید بالا استفاده شود باید از سودسوز آور و یون هیدروکسی برای کاهش خوردگی فولاد استفاده کرد.
زمان و دما تاثیر زیادی در خودگی دارند.
در صورتی که زمان تماس و دمای آب کم باشد می‌توان از آب‌هایی با کلراید بالاتر هم استفاده کرد.
لایه رویی اکسید کروم مقاومت به خوردگی فولاد است
و ایجاد لایه‌های اکسید ناشی از جوشکاری باعث تشدید خوردگی باقی ماندن آب در شیارها پس از تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار می‌شود
و با تبخیر تدریجی آب درصد کلراید بالا رفته و خوردگی افزایش می‌یابد.
بنابراین باید آب به طور کامل تخلیه شود و هوای خشک به آن دمیده شود.
نکات تست هیدرواستاتیک مخزن تحت فشار
با توجه به موارد اشاره شده می‌توان نكات مهم برای اجرای یك تست هیدروستاتیك مخازن تحت فشار صحیح و با ریسك کم را بصورت زیر خلاصه نمود :
- حذف و یا به حداقل رساندن شیارها و نقاط سکون در طراحی و ساخت تجهیز
- متمایل (شیب دار) کردن اجزا افقی تجهیز جهت تخلیه خودبخودی و تأمین تخلیه گاه کافی در نقاط بالایی و پایینی سیستم.
- استفاده از گسکت‌های مناسب غیر جاذب و عاری از کُلراید در اتصالات فلنجی.
- ایجاد جوشهایی با نفوذ کامل و کنترل دستیابی به آنها.
- استفاده از ابزارهای مخصوص فولادهای زنگ نزن در مراحل نصب و آماده سازی جوش و جلوگیری از تماس فولاد کربنی با آن.
- استفاده از سیستم‌های مناسب محافظت ریشه در جوشكاری خطوط فولاد زنگ نزن به منظور جلوگیری از تشكیل لایه‌های اکسیدی در محل ریشه جوش.
- استفاده از فرآیند مناسب تمیزکاری مانند فرآیندهای مكانیكی، بلاست
و یا اسیدشویی و رویین سازی سطوح درونی، در صورت وجود لایه‌های اکسیدی، ذرات آهن، خراش و یا دیگر آلاینده‌های سطحی. - استفاده از تمیزترین آب قابل دسترس به صورت سختی گیری شده، آب مقطر و یا آب شرب.
- در صورت عدم دسترسی به منبع آب شرب مناسب، باید میزان خورندگی آب آنالیز گردد،
میزان کُلراید با توجه به جنس سطح تماس کنترل شده و خواص شیمیایی آن (سولفات و ph) تنظیم گردد.
همچنین آب باید فیلتر شده و گندزدایی شود تا احتمال خوردگی میكروبی کاهش یابد. - حصول اطمینان از کمتر بودن میزان کلر آزاد از حد مجاز با توجه به جنس تجهیز
- صرفنظر از کیفیت آب، باید بلافاصله پس از تست هیدرواستاتیک مخازن تحت فشار (ظرف مدت3 روز) تجهیز باید تخلیه و خشک شود
و جهت اطمینان از خشک شدن کامل، درون آن بازرسی گردد. - در صورت عدم امكان تخلیه آب از سیستم باید بصورت متناوب آب را در سیستم به جریان درآورد.
- درصورتیكه مقدار کُلر باقیمانده در آخرین مقادیر آب تخلیه شده از 0.2ppm کمتر باشد
یا آثار لای و لجن در آن دیده شودباید سریعا سیستم توسط آب فرآوری و گندزدایی شده
شستشو و سپس کاملاً خشك شود.
شرکت نیک بینش کارن در زمینه تست هیدرواتستاتیک ، استاندارد بازرسی مخزن تحت فشار و… آماده خدمت رسانی به شما عزیزان می‌باشد.
سوالات متداول بازرسی دیگ بخار و مخازن تحت فشار
1) حداکثر زمان بازرسی ادواری دیگ بخار و آبگرم چقدر می باشد ؟
حداکثر زمان بازرسی ادواری مطابق با آیین نامه حفاظتی مولد بخار و دیگ های آبگرم 1 سال می باشد .
2) تست های الزامی برای بازرسی ادواری دیگ بخار و آبگرم چیست ؟
تست ضخامت سنجی و هیدرواستاتیک به همراه بازرسی از تجهیزات ایمنی و بررسی صحت عملکرد آنها جزء تست های الزامیست
3) آیا دیگ بخار نیاز به پلاک استاندارد دارد ؟
مطابق با آیین نامه حفاظتی مولد بخار و دیگ های آبگرم تمامی دیگ های ساخته شده می بایست از یک شرکت بازرسی که مورد تایید مرکز ملی تایید صلاحیت ایران در زمینه دیگهای بخار و آبگرم پلاک استاندارد دریافت کرده باشند در غیر این صورت دستگاه توسط بازرسین و بیمه مورد قبول واقع نمی گردد .
4) آیا دیگ های بخار و آبگرم هنگام بازرسی ادواری باید از مدار خارج شود ؟
بله ، دستگاه باید از مدار خارج شود و ضروریست درب های جلو و عقب باز شود و همچنین دیگ پر از آب و سرد باشد .
5) چه تجهیزاتی در دیگ بخار و آبگرم نیاز به کالیبراسیون دارد ؟
سوپاپ اطمینان و مانومتر جزء تجهیزات حساسی هستند که ضروریست به صورت سالیانه توسط یک آزمایشگاهی که در این زمینه مورد تایید مرکز ملی تایید صلاحیت ایران می باشد و دارای گواهینامه 17025 می باشد ، بررسی و گواهینامه کالیبراسیون آنها صادر شود .
6) سوپاپ اطمینان در چه فشار باید عمل کند ؟
ضروریست سوپاپ اطمینان حداکثر 10% الی 15% بالاتر از فشار کاری عمل کند و براین اساس تنظیم شده باشد .