بازرسی جرثقیل تاور

استاندارد بازرسی جرثقیل تاور

مرجع اصلی بازرسی جرثقیل تاور در ایران استاندارد کشور امریکا (ANSI) و برای انجمن مکانیک آمریکا (ASME ) می باشد . کد این استاندارد ASME B30.3 می باشد .

1) ASME B.30.3 مرجع بازرسی جرثقیل تاور یا برجی

2) ASME B30.10مرجع بازرسی قلاب جرثقیل تاور یا برجی

3) ASME B30.26مرجع بازرسی تجهیزات بار برداری جرثقیل های تاور

4) ANSI A14.3 مرجع بازرسی نردبان جرثقیل تاور

 

دامنه کاربرد مطابق با این استاندارد برای جرثقیل تاور

این دستورالعمل جهت بازرسی انواع جرثقیلهای برجی (Tower crane) که در کلیه صنایع و پروژه های ساختمانی و بلند مرتبه سازی  نصب و راه اندازی میگردند، قابل استفاده می باشد .

 

طبقه بندی مطابق با این استاندارد برای جرثقیل تاور

1)   جرثقیل تاور سر چکشی – آزاد Hammerhead Tower crane fixed base free standing crane

2)   جرثقیل تاور – مهار شده با طناب فولادی    Guyed tower crane

3)   جرثقیل تاور – پایه ثابت با بوم شیبدار Luffing boom tower crane-fixed based free standing

4)   جرثقیل تاور – مهار شده با سازه ساختمان Braced Crane

5)   جرثقیل تاور – خود بالا رونده Internal climbing crane

6)   جرثقیل تاور با پایه متحرک – Trave base for free standing crane

 

جرثقیل تاور سر چکشی – آزاد Hammerhead Tower crane fixed base free standing crane

جرثقیل تاور – مهار شده با طناب فولادی    Guyed tower crane

جرثقیل تاور – پایه ثابت با بوم شیبدار Luffing boom tower crane-fixed based free standing

جرثقیل تاور – مهار شده با سازه ساختمان Braced Crane

جرثقیل تاور – خود بالا رونده Internal climbing crane

جرثقیل تاور با پایه متحرک – Trave base for free standing crane

انواع مهار پایه های ثابت جرثقیل تاور

بازرسی فنی جرثقیل تاور

جرثقیل های تاور ، جدید یا قدیمی نصب شده ، باید بازرسی شود و دارای گواهینامه سلامت باشد . بازرسی جرثقیل تاور و تست جرثقیل تاور برای تضمین ایمنی و افزایش طول عمر جرثقیل ضروریست و مطابق با قانون کار تمامی کارگاههای ساختمانی و صنعتی باید بعد از نصب اولیه و به صورت سالانه نسبت به بازرسی و دریافت گواهینامه جرثقیل تاور اقدام نمایند .

تعریف قطعات حساس و بحرانی در جرثقیل تاوراپراتور – Operatorفردی است دارای سلامت کامل، با تجربه و آموزش دیده که کار کنترل جرثقیل و بار را بصورت ایمن بر عهده دارد.کالسکه – Trolly

انواع بازرسی

طبقه بندی انواع بازرسی جرثقیل تاور مطابق با استاندارد ASME B30.3

به سه نوع شامل بازرسی های زیر تقسیم می گردد:

1)   بازرسی مکرر جرثقیل تاور که باید قبل از استفاده در هر روز یا در فواصل توصیه شده، توسط سازنده یا توسط یک فرد ذیصلاح انجام شود.

2)   بازرسی دوره ای جرثقیل تاور که باید سالانه و یا در فواصل زمانی توصیه شده، توسط تولید کننده و یا توسط یک فرد ذیصلاح انجام شود.

3)   بازرسی عمده یا اصلی جرثقیل تاور که باید در فواصل زمانی60 ماه یا در فواصل توصیه شده توسط سازنده یا توسط یک فرد ذیصلاح انجام شود.

بازرسی مکرر جرثقیل تاور

بازرسی مکرر بر روی اجزا و شرایط جرثقیل تاور (که در این استاندارد مورد اشاره قرار خواهد گرفت)  می بایست در فواصل زمانی تعریف شده در قسمت 2-7 استاندارد (هر روز یکبار یا مطابق با نظر سازنده یا فرد ذیصلاح) انجام گردد.

موارد مشاهده شده در طول عملیات جرثقیل تاور می بایست برای شناسایی عیب هایی که ممکن است در حین بازرسی ها ظاهر شود مورد استفاده قرار گیرد.

پیش از اینکه جرثقیل تاور به سرویس بازگردد ، عیب های خطرآفرین دیده شده می بایست اصلاح گردند.

بازرسی شامل موارد زیر می باشد :

1)   تمام مکانیزم های کنترلی که برای عملکرد مناسب جرثقیل ضروری می باشد.

2)   زنجیرهای خم شده یا سایر قسمت های ساختاری در جرثقیل برجی اهم از جیب ، کانتر جیب(counter jib) یا luffing boom

3)   شل شدگی یا جا به جایی tower wedges   و   braces

4)   سیم بکسل مطابق با الزامات مندرج در این استاندارد که در یک مقاله جدا به سیم بکسل به صورت مفصل اشاره خواهیم کرد

5)   دستگاه نشانگر برای بار، شعاع ، زاویه بوم و سرعت باد. لازم به ذکر است تأییدیه کالیبراسیون تنها در صورت الزام توسط سازنده و یا فرد ذیصلاح مورد نیاز است .

6)   سیستم های محدود کننده ای مانند محدود کننده حرکت کالسکه جرثقیل تاور و کاهش دهنده سرعت آن، محدود کننده های حرکت زاویه بوم به سمت بالا و پایین و کاهش سرعت آن، محدود کننده حرکت جرثقیل، تجهیزات ممانعت کننده از برخورد دو بلوک و سیستم های تقویت بالابر به منظور کنترل عملکرد مناسب و دقیق

7)   مخازن سیستم هایی مانند هیدرولیک، روانکاری و خنک کننده به منظور برخورداری از سطح سیال مناسب.

8)   مکانیزم های عملیات حرکتی جرثقیل برجی به منظور برخورداری از تنظیمات مناسب با توجه به سرعت، نرمی در حرکت یا عملیات جرثقیل.

9)   قلاب و ضامن قلاب : به منظور ممانعت از ایجاد شرایط خطرناک (رجوع شود به استاندارد ASME B30.10).

10)        پایه ها و پشتیبانی های ساختاری (structural support) به منظور پیدا کردن نشست، حرکت، تغییر شکل، انباشت آب راکد یا باقی مانده، یا سایر علائم غیرطبیعی.

11)        شیلنگ های هیدرولیک و پنوماتیک.

12)        وجود و خوانا بودن اسناد و مدارک، نمودار ها، پلاک ها و نشانه های کنترل.

 

بازرسی دوره ای جرثقیل تاور

1)   بازرسی دوره ای بر روی اجزا و شرایط جرثقیل که در این استاندارد مورد اشاره قرار خواهد گرفت می بایست در فواصل زمانی تعریف شده در قسمت 2-7 استاندارد (هر سال یک بار یا مطابق با نظر سازنده یا فرد ذیصلاح) انجام گردد.

2)   موارد مشاهده شده در طول عملیات جرثقیل می بایست برای شناسایی عیب هایی که ممکن است در جریان بازرسی ها ظاهر شود مورد استفاده قرار گیرد.

3)   پیش از اینکه جرثقیل تاور به سرویس بازگردد، عیب های خطرآفرین دیده شده می بایست اصلاح گردند و بازرسی فنی و ایمنی جرثقیل تاور به صورت کامل انجام شود .

4)   می بایست اسناد اقلام و شرایط بازرسی به عنوان مرجعی برای ادامه ارزیابی ها نگهداری شود.

5)   بازرسی دوره ای شامل موارد زیر می باشد

6)   قسمت ها تعمیر شده، ترک خورده یا خورده شده در ساختار جرثقیل یا سیستم نگهدارنده جرثقیل.

7)   اگر نشانه هایی مبنی بر آسیب احتمالی قسمت هایی از جرثقیل مشاهده شود به منظور مشخص کردن میزان خطرآفرین بودن عیب، می بایست تست های رایج غیر مخرب (با حذف رنگ) و یا روش های تست های غیرمخرب پیشرفته(بدون حذف رنگ) توسط یک فرد واجد شرایط صورت پذیرد.

8)   قرقره و درام آسیب دیده در تمام سیستم های سیم بکسل.

9)   قطعات شل، فرسوده، ترک خورده و یا اعوجاج پیدا کرده، مانند پیچ و مهره، پین، یاطاقان، شفت، چرخ دنده ها، غلطک ها، دستگاه های قفل و بست، زنجیر چرخ و زنجیر و یا کمربندهای رانندگی.

10)        قطعات سیستم ترمز و کلاچ، لنت ها، چنگال ها و چنگک ها به منظور کنترل ساییدگی بیش از حد ( بیش از میزان مجاز اعلام شده توسط سازنده)

11)        نشانگرهای باد، بار و شعاع کاری و سایر نشانگرها

12)        سیستم های الکتریکی به جهت خراب شدن احتمالی کنترل کننده ها، سوئیچ های اصلی، اتصال دهنده ها، اجزا، سیم ها، کابل ها و کنترل ها.

13)        مکانیزم های بالابری، تغییر زاویه بوم، کالسکه، چرخش و مکانیزم های حرکتی به منظور پیدا کردن آسیب ها، سایش و عملکرد نامناسب

14)        پمپ ها، موتورها، شیرها، شیلنگ ها، اتصالات و لوله ها به منظور پیدا کردن سایش و یا سایر آسیب های احتمالی

15)        سیم بکسل ها

16)        پیاده روها، نردبان ها و سیستم های دسترسی برای تعمیر نواقص

17)        محافظ برای اجزای معیوب یا آسیب دیده

18)        اتصال الکتریکی سازه جرثقیل به زمین از نظر اتصالات نامناسب و یا از دست رفته

19)        جرثقیل هایی که تا مدت 1 ماه یا بیشتر مورد استفاده قرار نگرفته اند می بایست پیش از بازگشت به سرویس فوق بررسی شوند.

20)        برای جرثقیل هایی که  بیشتر از 5 سال مورد استفاده قرار گرفته اند ، بازرسی های انجام شده به صورت دوره ای(periodic) در فواصل کمتری توصیه می شود ، مگر اینکه سازنده فواصل دیگری را پیشنهاد داده باشد.

 

بازرسی اصلی جرثقیل تاور

1)   اجزای جرثقیل و شرایط جرثقیل باید در فواصل مشخص شده در استاندارد ( هر 60 ماه یکبار یا مطابق با نظر سازنده یا فرد ذیصلاح ) یا در فواصلی که به طور خاص برای یک جز و یا یک شرایط خاص مشخص می شود مورد بازرسی قرار گیرند. علاوه بر موارد ذکر شده، بازرسی های سازنده باید انجام و الزامات تعمیر و نگهداری باید رعایت شود. مشاهدات انجام شده در طول عملیات باید برای شناسایی نقص ها استفاده شود. عیب های تعیین شده که خطر آفرین هستند باید قبل از قرار دادن جرثقیل در سرویس برطرف شود. اسناد اقلام و شرایط بازرسی  باید نگهداری شود تا مبنایی برای ادامه ارزیابی فراهم باشد.

2)   تایید کامل بودن و تکمیل هر گونه ارتقاء ایمنی که توسط سازنده جرثقیل تاور توصیه شده است.

3)   تأیید وجود آخرین مستندات قابل اجرا منتشر شده توسط تولید کننده جرثقیل برجی

4)   تأیید صحت عملکرد سیستم های مایع و شرایط باتری.

5)   باید به تست غیرمخرب تمام اجزای اتصال دهنده برج و زاویه ی چرخش یا جایگزینی مطابق دستورالعمل های تولید کننده توجه شود.

6)   بازرسی قسمت های تغییر شکل یافته جرثقیل تاور ، ترک خورده یا خورده شده در ساختار جرثقیل. اگر نشانه هایی از آسیب احتمالی مشاهده شود، برای تعیین اینکه آیا خطر وجود دارد یا خیر، باید سطح بالاتری از بازرسی غیرمخرب و یا حذف رنگ انجام شود.

7)   جدا سازی و بررسی سیستم های موتور، موتورها و جعبه های دنده بر اساس الزامات تعداد سازنده (manufacturer’s frequency requirement)

8)   بررسی و انجام آزمایش بر روی تمام قطعات الکتریکی، از جمله سیم کشی، درایو ها، کنترل ها و اتصالات.

9)   بازرسی قرقره و قسمت های تشکیل دهنده آن از جمله بلبرینگ و شیار

10)  حلقه چرخان جرثقیل تاور را بازرسی کنید و در صورت نیاز آنرا جدا سازی کنید تا مورد تمیزکاری و بازرسی قرار گیرد.

11)  برای جرثقیل های برجی که به صورت دائمی نصب شده اند و بیش از 10 سال و یا بیشتر مورد استفاده قرار گرفته اند ، بازرسی های مشخص شده به صورت اصلی (major) باید در فواصل سالیانه انجام شود. جداسازی قطعات سینی چرخش، سیستم درایو، گیربکس و موتور فقط زمانی لازم است که توسط سازنده مشخص شده باشد.

مستندات جرثقیل تاور

هنگام نصب و بازرسی جرثقیل تاورضروریست مدارک به شکل زیر جهت نصب ایمن و دریافت گواهینامه سلامت تاور مهیا باشد .

مستندات باید به زبان انگلیسی ارائه شود.  مستندات غیر انگلیسی باید به زبان انگلیسی مطابق دستورالعمل های زیر ترجمه شود

نگارش اطلاعات ایمنی و دستورالعمل های جرثقیل تاور مربوط به استفاده، بازرسی و نگهداری به زبانی به جز انگلیسی می بایست توسط افراد متخصص دارای دانش کافی به منظور ترجمه استاندارد صورت گیرد افزون بر این، ترجمه شامل موارد زیر می باشد.

1)   ترجمه مضمون کامل پاراگراف به جای ترجمه کلمه با کلمه

2)   دستور زبان دقیق

3)   حفظ منبع محتوای سند بدون حذف یا اضافه آن

4)   ترجمه دقیق اصطلاحات

5)   متن ترجمه شده می بایست منعکس کننده سطح زبان سند اصلی باشد.

6)   متن ترجمه شده می بایست توسط یک فرد واجد شرایط تایید گردد.

7)   علائم تصویری که برای مشخص کردن کنترل ها استفاده می شود باید در کتابچه ها توضیح داده شود. علائم تصویری باید مطابق با    ISO 7000 ، ISO 7296، یا دیگر مراجع شناخته شده تدوین شود و در صورتی که پیشتر تعریف شده باشد می بایست معیارهای مندرج در استاندارد ASME B30.3 را برآورده سازد.

8)   تمامی مستندات غیر انگلیسی جرثقیل برجی که علاوه بر زبان انگلیسی ارائه می شود، باید مطابق با شرایط ذکر شده در بالا ترجمه و بازبینی شود.

نقشه سایت جرثقیل تاور

پیش از نصب جرثقیل برجی ، شخص ذیصلاح باید نقشه سایت را که موارد زیر را برای هر جرثقیل در بردارد آماده سازد :

1)   مکان پایه جرثقیل (base support) که نشان دهنده خط مرکزی جرثقیل و ارتفاع پایه جرثقیل می باشد.

2)   جهت پایه جرثقیل در صورتی که مقدور باشد به منظور افزایش ارتفاع

3)   طول جیب یا بوم تغییر زاویه، کانتر جیب و Tail swing

4)   بیشترین شعاع کاری جیب یا بوم تغییر زاویه

5)   سازه هایی که در محدوده 2 متری  انتهای جیب یا بوم زاویه دار قرار دارند.

6)   خطرات شناخته شده شامل، خطوط برق فشار قوی، ریل های قطار، سازه های دارای سکنه که در محدوده حرکتی جیب قرار دارند،  جاده ها، خیابان ها، مجموعه های زیر زمینی نواحی دسترسی به پیاده رو

7)   شعاع کاری سایر جرثقیل های برجی در سایت و یا سایر سایت های مجاور که می توانند عملکرد جرثقیل را مختل کنند

8)   الزامات الکتریکی شامل ولتاژ، امپراژ، فاز، اتصال به زمین و سایر اطلاعات الکتریکی مربوط به جرثقیل

9)   ملاحاظات مربوط به مکان جغرافیایی که جرثقیل قرار است در آن بر افراشته شود

10)  شرایط باد آن منطقه

11)  کمترین و بیشترین دمای محیط

12)  شرایط مخرب محیطی شامل نمکی بودن یا شیمیایی بودن محیط

13)  شرایط زمین و خاک

14)  مکان و اندازه همه گودبرداری ها در فوندانسیون، ساپورت ها و ساپورتهای ریل که می تواند بر پایداری جرثقیل تاثیر بگذارد باید پس از ارزیابی توسط فرد ذی صلاح تایید شود.

تست های جرثقیل تاور

الزامات

در صورتیکه معیارهای تست ارائه شده توسط سازنده با اطلاعات ارائه شده در این بخش متفاوت باشد، معیار های ارائه شده توسط سازنده باید اولویت داشته باشد.

تست های جرثقیل تاور مانند تست عملکردی جرثقیل تاور ، تست استاتیک جرثقیل تاور ، تست دینامیک جرثقیل تاور باید توسط یک شخص مشخص شده انجام شود. هر گونه نقص شناسایی شده باید مورد بررسی قرار گیرد تا تست فنی جرثقیل تاور و تست ایمنی جرثقیل تاور و تصمیم گیری در خصوص اینکه آیا آنها خطر آفرین هستند یا خیر باید توسط یک فرد دارای صلاحیت صورت گیرد.

انواع تست های جرثقیل تاور

هر بار که یک جرثقیل تاور احداث می شود یا دوباره تنظیم می شود ، قبل از استفاده اولیه، باید مطابق الزامات مندرج در این دستورالعمل  آزمایش شود.

بعد از هر تعمیر ، اگر یک فرد واجد شرایط تعیین کند که آزمایش قبل از بازگشت جرثقیل به سرویس لازم است ، جرثقیل باید آزمایش شود.  اگر تست بار نیاز باشد، باید مطابق با بند الزامات مندرج در این دستورالعمل باشد.

 

تست عملکردی جرثقیل تاور	مقدار بار	بدون بار
	محل باربرداری	–
	مقدار افزایش ارتفاع بار	–
	مواردی که باید چک شود	شامل حرکت قلاب ، کالسکه ، گردان ، کنترل قطع کن های کالسکه ،  luffing jib ، حد بالا و پایین قلاب ، قطع کن های حرکت طولی جرثقیل بر روی ریل در جرثقیلهای متحرک حرکت روی ریل و در جرثقیل های بوم متحرک حرکت luffing boom
تست استاتیک جرثقیل تاور	مقدار بار	%100 ظرفیت اسمی جرثقیل مطابق با جدول بار – 10 دقیقه
	محل باربرداری	مطابق با جدول بار
	مقدار افزایش ارتفاع بار	20 سانتیمتر
	مواردی که باید چک شود	قلاب نباید به هیچ عنوان پایین بیاید ( روش : اندازه گیری فاصله زیر بار تا زمین اندازه یا علامت گذاری روی درام )
تست تکیه گاه جرثقیل تاور	مقدار بار	%100 ظرفیت اسمی جرثقیل مطابق با جدول بار
	محل باربرداری	در حداکثر شعاع کاری
	مقدار افزایش ارتفاع بار	20 سانتیمتر
	مواردی که باید چک شود	نباید جابه جایی و یا فشار بیش از حد که باعث خستگی فلز شود مشاهد شود در غیر این صورت عملیات به طورکامل متوقف می شود
تست دینامیک جرثقیل تاور	مقدار بار	%100 ظرفیت اسمی جرثقیل مطابق با جدول بار در 2 نقطه ابتدایی و انتهایی
	محل باربرداری	حرکت در کلیه جهات و مسیر های حرکتی گردان ، کالسکه ، قلاب و حرکت پایه جرثقیل نگه داشتن بار به میزان 5 دقیقه بعد از هر 90 درجه چرخش ( 4 توقف ) اگر شرایط سایت اجازه چرخش 360 درجه ای با بار را ندهد، آن قسمت از آزمون باید بدون بار انجام شود
	مقدار افزایش ارتفاع بار	بستگی به سایت دارد (حداقل ممکن)
	مواردی که باید چک شود	1-ترمز کالسکه 2- چرخ ها 3- ریل ها 4- ترمز گردان 5- تکیه گاه ها 6- قرقره ها 7- اتصالات